Nieuws
18 in Almere: het voorkomen van schulden bij jongeren
18 jaar worden als life-event
In 2016 besloot de gemeente Almere om in hun schuldenaanpak, naast curatie, sterker in te gaan zetten op preventie en vroegsignalering. In de preventieaanpak, ging de gemeente zich richten op life-events, gebeurtenissen in de levens van mensen waarbij een financiële verandering plaatsvindt. Vaak een negatieve verandering. Bij het in kaart brengen van deze life-events constateerden Annet Ottens en haar collega’s dat ook 18 jaar worden veel veranderingen met zich meebrengt. “Als je 18 wordt mag je ineens van alles wat je eerst niet mocht. Je mag autorijden, stemmen, een abonnement afsluiten en rood staan. Daarnaast moet je ook van alles. Je moet een zorgverzekering afsluiten en een eigen DigiD aanvragen. In een veranderende wereld, waarin steeds meer zaken digitaal geregeld moeten worden en jongeren met steeds meer verleidingen te maken krijgen, gaat het bereiken van de leeftijd van 18 jaar gepaard met een risico op het ontstaan van schulden.”
Een verjaardagskaart van de gemeente
Om dit te voorkomen besloot de gemeente om aan alle jongeren die 18 worden, 3 maanden voor hun verjaardag een felicitatiekaart te sturen. Op de kaart staat uitgelegd wat je vanaf je 18e moet doen, wat verstandig is om te doen en wat je mag doen. Om de jongeren ook praktisch op weg te helpen is een online tool gemaakt die met een QR code, die op de felicitatiekaart staat, kan worden gestart. Na het beantwoorden van een aantal vragen toont de tool een persoonlijk eindresultaat van wat er nog moet worden geregeld en waar je dat kunt doen. Bijvoorbeeld een zorgverzekering kiezen en zorgtoeslag of DigiD aanvragen. Hiermee worden Almeerse jongeren op weg geholpen om zich voor te bereiden op financiële zelfstandigheid. Annet legt uit dat de keuze deze kaart ‘op de mat te laten vallen’ een bewuste keuze is. We hopen daarmee dat jongeren en ouders hierdoor in gesprek gaan met elkaar over de nieuwe financiële verantwoordelijkheden. En omdat alle jongeren die 18 worden de kaart ontvangen, hopen we ook dat ze het er met elkaar over gaan hebben.
Felicitatiekaart samen met jongeren ontwikkeld
Annet vertelt dat de kaart in samenwerking met jongeren is ontwikkeld: “De inhoud hebben we op basis van een aantal gesprekken met jongeren vastgesteld. In die gesprekken gaven zij aan wat zij belangrijke onderwerpen vinden.” Hier kwam bijvoorbeeld uit dat het belangrijk is om aandacht aan de zorgverzekering te besteden. Ook de QR code, een online activatie tool, is met dank aan jongeren op de kaart terecht gekomen. De eerste versie van de kaart had deze QR code nog niet. De evaluatie met jongeren van deze eerste versie heeft ervoor gezorgd dat de kaart nog meer is toegespitst op de behoefte van jongeren. Annet vertelt: “De jongeren zeiden dat ze de informatie liever niet per post ontvangen, maar op hun telefoon. Maar als gemeente heb je geen telefoonnummers of e-mailadressen. Dus je kunt alleen per post garanderen dat alle Almeerse jongeren deze informatie ontvangen. Met de QR code zorgen we ervoor dat deze informatie binnen enkele seconden ook op de telefoon toegankelijk is.”
Het belang van financiële educatie: jong geleerd is oud gedaan
Naast de kaart en online activatietool, zet de gemeente Almere ook sterk in op financiële educatie: “Als je aan preventie wil gaan werken, dan moet je aan de voorkant gaan zitten. Want jong geleerd is oud gedaan”, zegt Annet. “Financiële vaardigheden zijn belangrijk om je jongvolwassen leven goed voorbereid te kunnen starten. Financiële educatie heeft nu nog geen vaste plek in het onderwijs. Daardoor kan er op school maar weinig aandacht aan worden gegeven. Scholen in Almere geven aan een structurele aanpak als het gaat om financiële educatie te missen. Ze willen er wel aandacht aan besteden, maar het curriculum zit al bomvol. Het helpt dan om gefaciliteerd te worden om aandacht aan dit onderwerp te geven.” Met de website geldlesinalmere.nl faciliteert de gemeente Almere scholen hierbij. Geldlesinalmere heeft als doel om het hele schooljaar het geven van gratis lessen over goed omgaan met geld op scholen in Almere te stimuleren. Ook heeft Almere lesmateriaal samengesteld in samenwerking met scholenuitgever Code Name Future, dat geschikt is voor het voortgezet onderwijs en het mbo. Dit lesmateriaal biedt ondersteuning en verdieping op de onderwerpen die centraal staan op de felicitatiekaart.
Speciale aandacht voor de zorgverzekering
In de lessen wordt speciale aandacht besteed aan de zorgverzekering. Annet legt uit waarom hiervoor gekozen is: “Wij zagen dat een groot deel van de inwoners van Almere, die te maken hadden met schulden, ook zorgverzekeringsschulden hadden. De jongeren vormden hierbij geen uitzondering.” Ook de jongeren zelf zeiden de zorgverzekering belangrijk te vinden: “Ze gaven aan een zorgverzekering duur te vinden en dat het lastig is om er een uit te kiezen. Ook weet niet iedereen dat je zorgtoeslag kunt aanvragen.” In het lespakket wordt aandacht besteed aan waarom je een zorgverzekering moet hebben, welke zorgverzekering het beste bij jou past, hoe je een zorgverzekering afsluit en hoe je zorgtoeslag aanvraagt.
Meer weten?
Wil je meer weten over het preventieprogramma 18 in Almere? Neem contact op met Roos Meertens, via roos@zorgverzekeringslijn.nl
